Rodzaje psychoterapii – czym się od siebie różnią

Psychoterapia to proces terapeutyczny, który pomaga ludziom radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi, psychologicznymi i społecznymi. Istnieje wiele różnych podejść i technik w psychoterapii, z których każde ma swoje unikalne cechy i założenia. W tym miejscu przyjrzymy się kilku popularnym rodzajom psychoterapii, takim jak psychoterapia psychodynamiczna, integracyjna, poznawczo-behawioralna, terapia krótkoterminowa i długoterminowa, oraz psychodrama i monodrama.
Jak podaje positivepsychology, wybór „najskuteczniejszej psychoterapii dla każdego zaburzenia psychicznego komplikuje istnienie ponad 400 odmian podejść psychoterapeutycznych” (Zarbo i in., 2016, s. 1). Poniżej skupię się na przedstawieniu kilku mi najbliższych oraz przedstawię czym różni się od siebie psychoterapia krótkoterminowa od długoterminowej. Zaznaczę również czym jest konsultacja psychoterapeutyczna i jak ważna jest relacja z terapeutą.

Relacja z psychoterapeutą: Jak ważna jest rola relacji

Według mnie w procesie psychoterapii, relacja między klientem a psychoterapeutą odgrywa kluczową rolę, często ważniejszą niż rodzaje psychoterapii. Choć wybór odpowiedniego nurtu terapii jest ważny, to sama relacja terapeutyczna często ma większe znaczenie dla osiągnięcia pozytywnych wyników. Relacja terapeutyczna tworzy bezpieczne środowisko, w którym osoba może się otworzyć i dzielić swoimi trudnościami. Terapeuta, poprzez empatię i zrozumienie, wspiera klienta i buduje silną więź, co pozwala na skuteczną pracę nad problemami. Osobiście uznaje że indywidualne dopasowanie terapeuty jest kluczowe, a relacja może służyć jako motywacja do kontynuowania terapii. Uważam że ważne jest znalezienie terapeuty, z którym czujemy się komfortowo i z kim możemy nawiązać silną więź.

Psychoterapia psychodynamiczna:

Psychoterapia psychodynamiczna opiera się na teoriach Sigmunda Freuda i jego uczniów. Zakłada, że nasze zachowanie i problemy emocjonalne są wynikiem nieświadomych konfliktów i nierozwiązanych problemów z dzieciństwa. Podczas sesji terapeutycznych terapeuta pomaga klientowi odkryć i zrozumieć te nieświadome procesy poprzez analizę snów, wolnych skojarzeń i transferu. Celem terapii psychodynamicznej jest zmiana niezdrowych wzorców myślenia i zachowania poprzez zwiększenie samoświadomości.

Psychoterapia integracyjna:

Terapia integracyjna jest podejściem, które łączy różne teorie i techniki terapeutyczne, takie jak psychoterapia psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna, humanistyczna i innych. Terapeuta dostosowuje podejście do indywidualnych potrzeb klienta, korzystając z różnych technik w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu terapeutycznego. Celem psychoterapii integracyjnej jest zrozumienie i przekształcenie zarówno świadomych, jak i nieświadomych procesów emocjonalnych i myślowych.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna:

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) skupia się na związku między myślami, uczuciami i zachowaniami. Terapeuta pomaga klientowi identyfikować i zmieniać negatywne myśli i przekonania, które prowadzą do niezdrowych wzorców zachowania i problemów emocjonalnych. CBT polega na uświadamianiu i wyzbywaniu się szkodliwych myśli oraz na nauce zdrowszych strategii radzenia sobie z trudnościami.

Psychodrama i monodrama:

Psychodrama to forma terapii grupowej, w której osoby wcielają się w różne role, aby zrozumieć i przepracować swoje problemy. Pod nadzorem terapeuty grupa odgrywa sceny z życia codziennego, aby eksplorować i wyrażać swoje emocje. Monodrama to podobna technika, ale wykonywana jest indywidualnie, z udziałem jednego klienta. Zarówno psychodrama, jak i monodrama umożliwiają klientom eksplorowanie swoich przeżyć w bezpiecznym i kontrolowanym środowisku terapeutycznym.

Terapia schematów:

Terapia schematów opiera się na założeniu, że w naszym umyśle istnieją określone schematy, czyli wzorce myślowe i emocjonalne, które kształtują nasze postrzeganie siebie, innych ludzi i świata. Często te schematy są wynikiem bolesnych doświadczeń z przeszłości. Terapia schematów ma na celu zidentyfikowanie i zmianę tych niezdrowych schematów, aby osoby w trakcie terapii mogły rozwijać zdrowsze i bardziej adaptacyjne strategie radzenia sobie. Terapeuta pomaga klientowi zrozumieć, jak schematy wpływają na ich życie i współpracuje z nimi w procesie zmiany.

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach:

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (Solution-Focused Brief Therapy) skupia się na poszukiwaniu i rozwijaniu rozwiązań, zamiast analizować przyczyny problemów. Terapeuta pomaga klientowi skoncentrować się na ich mocnych stronach, zasobach i celach, a także na tym, jak mogą osiągnąć pożądane zmiany w swoim życiu. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach jest krótkoterminowa i skupia się na teraźniejszości i przyszłości, zamiast przeszłości. Terapeuta współpracuje z klientem w tworzeniu konkretnych celów terapeutycznych i strategii, które pomogą im osiągnąć pożądane zmiany.

Terapia krótkoterminowa i długoterminowa:

Krótkoterminowa terapia ma na celu rozwiązanie konkretnego problemu w stosunkowo krótkim czasie. Zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu sesji terapeutycznych i skupia się na konkretnej kwestii, takiej jak trudności w radzeniu sobie z żałobą, strachem czy trudnościami w relacjach. Terapia długoterminowa jest bardziej rozbudowanym procesem terapeutycznym, który może trwać miesiące lub nawet lata. Jest odpowiednia dla osób z chronicznymi problemami emocjonalnymi i wymaga bardziej dogłębnego zrozumienia i pracy nad sobą.
Czas trwania terapii krótkoterminowej jest jasno określony i dokładnie wiadomo, kiedy się ona zakończy. Terapia krótkoterminowa trwa zwykle od 6 do 12 spotkań i opiera się na pracy nad konkretnym problemem. Sesja terapeutyczna trwa 50 minut i odbywa się najczęściej raz w tygodniu. Katowice psychoterapia – jej celem jest dokonanie zmian w dotychczasowym sposobie funkcjonowania.

Psychoterapia długoterminowa indywidualna – jest to forma pracy, w której nie określa się na wstępie czasu trwania terapii. Optymalna częstotliwość sesji w przypadku terapii długoterminowej to 2 lub 3 razy w tygodniu.
Ten rodzaj terapii przeznaczona dla osób zmagających się z problemami, które trwają dłużej, zainteresowanych głębszym poznaniem przyczyn swoich dolegliwości lub trudności i rozwiązaniem konfliktów wewnętrznych będących źródłem cierpienia.

Konsultacje psychoterapeutyczne:

Są okazją do zapoznania się z problemem prezentowanym przez osobę zgłaszająca się z problemem a także okazją do sprawdzenia, czy w sprawie, kłopocie, który sprawił, że ktoś się zdecydował na takie spotkanie, ów terapeuta może zaoferować jakąś pomoc. Czasami, konsultacja psychoterapeutyczna jest wystarczające dla osoby która zgłasza się z problemem a także przedstawieniem jej oczekiwań co do spotkania z psychoterapeutą.

Rodzaje psychoterapii – podsumowanie

Celem psychoterapii jest dostrzeżenie, w jaki sposób sytuacja lub trauma, które czasami są stare, wpływa na obecne życie do tego stopnia, że czyni go nieszczęśliwym, przygnębionym lub dotkliwym cierpieniem.
W psychoterapii indywidualnej pracuje z osobami doświadczającymi różnego spektrum problemów:
– mają kłopoty w relacjach z innymi ludźmi,
– są w życiowym kryzysie,
– odczuwają zaburzenia nastroju: doświadczają lęku, przygnębienia, napięcia, depresji, samotności,
– mają dolegliwości psychosomatyczne (np.: bóle głowy, brzucha, nudności, duszności i inne),
– straciły bliską osobę i mają problemy z uporaniem się z tym doświadczeniem,
– czują się zagubione, mają trudności w odnalezieniu swojego miejsca w życiu,
– borykają się z bolesnymi wspomnieniami i doświadczeniami z przeszłości,
– mają kłopoty ze snem,
– poszukują lepszego zrozumienia swoich problemów oraz siebie samego.